คู่มือการเลือกระบบความเย็น

กำลังมองหาระบบทำความเย็นสำหรับโรงงานที่ประหยัดและคุ้มค่า? บทความนี้จะช่วยคุณเปรียบเทียบต้นทุนของระบบทำความเย็นแบบต่างๆ ตั้งแต่ค่าลงทุนเริ่มต้น ค่าไฟฟ้า ไปจนถึงค่าบำรุงรักษา เพื่อให้คุณตัดสินใจเลือกระบบที่เหมาะสมกับโรงงานของคุณได้อย่างมั่นใจ

📊 เปรียบเทียบระบบทำความเย็นหลักทั้ง 5 แบบ

*คำนวณจากระบบขนาด 100 ตัน ใช้งาน 24 ชม./วัน

🎯 ควรเลือกระบบไหนดี?

• เน้นประหยัดค่าไฟสูงสุด + พื้นที่โรงงานโล่ง มีอากาศถ่ายเท → พัดลมไอเย็น (Evaporative Cooling)

• พื้นที่โรงงานขนาดใหญ่ + ต้องการความเย็นสูง → Water Cooled Chiller

• โรงงานขนาดกลาง + พื้นที่จำกัด + มีปัญหาเรื่องน้ำ? → Air Cooled Chiller

• โรงงานอาหารแช่แข็ง + ต้องการอุณหภูมิต่ำมาก (-30°C ขึ้นไป)? → Ammonia System

• สำนักงานในโรงงาน + ต้องการควบคุมแยกห้อง → VRF System

1. ระบบพัดลมไอเย็น (Evaporative Cooling): ตัวเลือกประหยัดที่สุดสำหรับพื้นที่โล่ง

หลักการทำงาน

พัดลมไอเย็นใช้หลักการระเหยตัวของน้ำเพื่อลดอุณหภูมิอากาศตามธรรมชาติ อากาศร้อนจะถูกดูดผ่านแผ่นรังผึ้งที่เปียกน้ำ น้ำจะระเหยและดูดความร้อนออกไป ทำให้อุณหภูมิลดลง 5-15 องศาเซลเซียส

ต้นทุน

💰 ต้นทุนเริ่มต้น (ต่อเครื่อง)

• ราคาเครื่อง: 150,000-500,000 บาท (ขึ้นอยู่กับขนาด)

• ค่าติดตั้ง: 30,000-80,000 บาท

• ระบบท่อลม (ถ้ามี): 50,000-150,000 บาท

• รวมต้นทุนเริ่มต้น: 230,000-730,000 บาท/เครื่อง

⚡ ต้นทุนพลังงาน (ต่อเครื่อง 40,000 m³/h)

• กำลังไฟฟ้า: 1.1-1.5 kW (ประหยัดถึง 85% เมื่อเทียบกับแอร์)

• ค่าไฟต่อชั่วโมง: 4.4-6 บาท

• ค่าไฟต่อเดือน: 3,168-4,320 บาท (ใช้งาน 24 ชม.)

• ค่าน้ำต่อเดือน: 1,000-2,000 บาท

• รวมต้นทุนรายเดือน: 4,000-6,500 บาท/เครื่อง

🔧 ต้นทุนบำรุงรักษา

• ทำความสะอาดแผ่นรังผึ้ง: 1-2 สัปดาห์/ครั้ง (ทำเองได้)

• เปลี่ยนแผ่นรังผึ้ง: 8,000-15,000 บาท/2-3 ปี

• เปลี่ยนปั๊มน้ำ: 3,000-8,000 บาท/2-3 ปี

• รวมต้นทุนบำรุงรักษา: 5,000-10,000 บาท/ปี/เครื่อง

ข้อดีที่โดดเด่น ✅

1. ประหยัดค่าไฟสุดๆ - ใช้ไฟเพียง 10-15% ของระบบแอร์ทั่วไป

2. ลงทุนต่ำ - ราคาเครื่องและติดตั้งถูกกว่าระบบอื่นมาก

3. ติดตั้งง่ายและรวดเร็ว - ไม่ต้องงานโยธาซับซ้อน

4. ดูแลรักษาง่าย - พนักงานทั่วไปสามารถดูแลได้

5. เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม - ไม่ใช้สารทำความเย็น ใช้แค่น้ำธรรมดา

6. เพิ่มออกซิเจนและความชื้น - อากาศไม่แห้งเหมือนแอร์

ข้อควรพิจารณา ⚠️

• เหมาะกับพื้นที่โล่งที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี

• ไม่เหมาะกับห้องปิดสนิท

• ความเย็นน้อยกว่าแอร์ (ลดอุณหภูมิได้ 5-15°C)

• เพิ่มความชื้นในอากาศ (ไม่เหมาะกับพื้นที่ต้องการความชื้นต่ำ)

• ประสิทธิภาพลดลงในวันที่อากาศชื้นมาก

เหมาะสมกับโรงงานประเภทไหน? 🏭

✅ เหมาะมาก:

• โรงงานผลิตที่มีพื้นที่โล่ง

• โรงงานประกอบ/แพ็คกิ้ง

• คลังสินค้า/โกดัง

• โรงงานสิ่งทอ/เย็บผ้า

• โรงงานเฟอร์นิเจอร์/งานไม้

• โรงงานพลาสติก (ยกเว้นส่วนแม่พิมพ์)

• ร้านซ่อมรถ/อู่ซ่อมเครื่องจักร

❌ ไม่เหมาะ:

• ห้อง Clean Room

• โรงงานอิเล็กทรอนิกส์ที่ต้องควบคุมความชื้น

• พื้นที่ผลิตที่ต้องการอุณหภูมิต่ำมาก (ต่ำกว่า 20°C)

กรณีศึกษาความสำเร็จ 📈

โรงงานประกอบชิ้นส่วนยานยนต์ จ.ระยอง

• พื้นที่: 3,000 ตารางเมตร

• ติดตั้งพัดลมไอเย็น 8 เครื่อง

• ค่าลงทุนรวม: 2.8 ล้านบาท

• ค่าไฟต่อเดือน: 35,000 บาท (เทียบกับแอร์ที่คาดว่าจะเป็น 250,000 บาท)

• ประหยัดค่าไฟ 215,000 บาท/เดือน หรือ 2.58 ล้านบาท/ปี

• คืนทุนภายใน 1 ปี 1 เดือน

2. ระบบชิลเลอร์ (Chiller): สำหรับโรงงานที่ต้องการความเย็นสูง

Water Cooled Chiller (ระบายความร้อนด้วยน้ำ)

💰 ต้นทุน (100 ตัน)

• ลงทุนเริ่มต้น: 1.6-2.4 ล้านบาท (รวมหอหล่อเย็น)

• ค่าไฟต่อเดือน: 265,000-302,000 บาท

• ค่าบำรุงรักษาต่อปี: 120,000-180,000 บาท

ข้อดี:

• ประสิทธิภาพสูงสุด (0.62-0.75 kW/ตัน)

• ประหยัดไฟได้ 40-50% เมื่อเทียบกับ Air Cooled

• เหมาะกับโรงงานขนาดใหญ่

ข้อเสีย:

• ลงทุนสูง ต้องสร้างหอหล่อเย็น

• ต้องใช้น้ำและบำบัดน้ำต่อเนื่อง

• บำรุงรักษาซับซ้อน

Air Cooled Chiller (ระบายความร้อนด้วยอากาศ)

💰 ต้นทุน (100 ตัน)

• ลงทุนเริ่มต้น: 1.7-2.5 ล้านบาท

• ค่าไฟต่อเดือน: 403,000-461,000 บาท

• ค่าบำรุงรักษาต่อปี: 80,000-120,000 บาท

ข้อดี:

• ติดตั้งง่าย ไม่ต้องใช้น้ำ

• เหมาะกับพื้นที่จำกัด

• บำรุงรักษาง่ายกว่า Water Cooled

ข้อเสีย:

• ค่าไฟสูงสุดในกลุ่มชิลเลอร์

• ประสิทธิภาพลดลงเมื่ออากาศร้อน

เหมาะกับ: โรงงานพลาสติก, โรงงานอาหาร, โรงงานเคมี, โรงงานอิเล็กทรอนิกส์

3. ระบบอื่นๆ (สรุปสั้น)

VRF System

• ลงทุน: 480,000-820,000 บาท (20 แรงม้า)

• ค่าไฟต่อเดือน: 288,000-374,000 บาท

• เหมาะกับ: สำนักงานในโรงงาน, ห้องควบคุม, ห้องประชุม

Ammonia System

• ลงทุน: 10-15 ล้านบาท (500 ตัน)

• ค่าไฟต่อเดือน: 245,000-288,000 บาท

• เหมาะกับ: โรงงานอาหารแช่แข็ง, โรงงานผลิตน้ำแข็ง

• หมายเหตุ: ต้องมีระบบความปลอดภัยสูง เพราะแอมโมเนียเป็นสารพิษ

📊 ตารางเปรียบเทียบต้นทุนรวม 10 ปี (TCO)

สรุป: พัดลมไอเย็นมีต้นทุนรวมต่ำที่สุดถึง 74% เมื่อเทียบกับ Air Cooled Chiller และ 74% เมื่อเทียบกับ Water Cooled Chiller

🎯 คู่มือเลือกระบบแบบเบื้องต้น

ขั้นตอนที่ 1: ประเมินความต้องการ

1. โรงงานของคุณมีพื้นที่แบบไหน?

   • โล่ง มีอากาศถ่ายเท → พัดลมไอเย็น

   • ปิด ควบคุมอุณหภูมิเข้มงวด → Chiller หรือ VRF

     
     

2. ต้องการลดอุณหภูมิเท่าไหร่?

   • 5-15°C ก็พอ → พัดลมไอเย็น

   • ต้องการ 18-22°C คงที่ → Chiller หรือ VRF

   • ต้องการต่ำกว่า 0°C → Ammonia System

     
     

3. งบประมาณเท่าไหร่?

   • งบจำกัด ต้องการคืนทุนเร็ว → พัดลมไอเย็น

   • งบสูง พร้อมลงทุนระยะยาว → Water Cooled Chiller

     
     

4. มีข้อจำกัดเรื่องน้ำไหม?

   • มีน้ำใช้ → พัดลมไอเย็น หรือ Water Cooled Chiller

   • น้ำจำกัด → Air Cooled Chiller

     
     

5. ใช้งานกี่ชั่วโมงต่อวัน?

   • น้อยกว่า 8 ชม. → VRF หรือ Air Cooled

   • 12-24 ชม. → พัดลมไอเย็น หรือ Water Cooled Chiller

ขั้นตอนที่ 2: คำนวณต้นทุนจริง

ใช้สูตรง่ายๆ นี้:

ตัวอย่าง: พัดลมไอเย็น 5 เครื่อง

ขั้นตอนที่ 3: พิจารณาปัจจัยอื่น

✅ พื้นที่ติดตั้ง - มีพื้นที่เพียงพอไหม?

✅ โครงสร้างอาคาร - รับน้ำหนักได้ไหม?

✅ ระบบไฟฟ้า - แรงดันและกำลังเพียงพอไหม?

✅ การบำรุงรักษา - มีช่างดูแลไหม?

✅ ความต้องการในอนาคต - จะขยายโรงงานไหม?

เคล็ดลับประหยัดต้นทุนระบบทำความเย็น

1. เลือกขนาดที่เหมาะสม

• อย่าซื้อใหญ่เกินความจำเป็น ระบบใหญ่เกิน = สิ้นเปลืองไฟ

• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อคำนวณความต้องการที่แท้จริง

2. บำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ

• ทำความสะอาดเป็นประจำช่วยประหยัดไฟถึง 15-25%

• ระบบที่ดูแลดีใช้งานได้นานกว่า

3. ใช้ระบบควบคุมอัตโนมัติ

• ติดตั้ง Timer และ Thermostat

• ลดการใช้งานเมื่อไม่จำเป็น

4. ปรับปรุงฉนวนกันความร้อน

• ฉนวนหลังคาและผนังช่วยลดภาระระบบทำความเย็น

• ลดต้นทุนพลังงานได้ถึง 20-30%

5. พิจารณาใช้หลายระบบร่วมกัน

• เช่น ใช้พัดลมไอเย็นในพื้นที่ผลิต + VRF ในสำนักงาน

• ได้ประสิทธิภาพสูงสุดและประหยัดที่สุด

สรุป: ระบบไหนคุ้มค่าที่สุด?

สำหรับโรงงานส่วนใหญ่ในประเทศไทย

🥇 อันดับ 1: พัดลมไอเย็น (Evaporative Cooling)

• ต้นทุนรวมต่ำที่สุด

• ประหยัดค่าไฟ 75-85%

• คืนทุนเร็วที่สุด (6 เดือน - 2 ปี)

• เหมาะกับสภาพอากาศไทย

• ข้อจำกัด: เหมาะกับพื้นที่โล่งเท่านั้น

🥈 อันดับ 2: Water Cooled Chiller

• คุ้มค่าสำหรับโรงงานขนาดใหญ่

• ประหยัดไฟในระยะยาว

• เหมาะกับการใช้งานต่อเนื่อง 24 ชม.

• ข้อจำกัด: ลงทุนสูง บำรุงรักษาซับซ้อน

🥉 อันดับ 3: Air Cooled Chiller

• ติดตั้งง่าย เหมาะกับพื้นที่จำกัด

• ไม่ต้องใช้น้ำมาก

• ข้อจำกัด: ค่าไฟสูง ไม่คุ้มในระยะยาว